Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw w dniu 7 czerwca. Znaczna większość z przepisów wejdzie w życie już 1 lipca 2024 r. Niedaleki termin jest konieczny, gdyż ustawa zmienia wiele ważnych przepisów. Niejeden przedsiębiorca czeka też zapewne na komunikat w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej – „Monitorze Polskim”. Minister spraw wewnętrznych ogłosi w nim termin związany z art. 33 ustawy – wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających zastosowanie przepisów związanych z nową Kartą Pobytu. To sprawa ważna dla wielu obywateli Ukrainy, którzy są zatrudnieni lub szukają zatrudnienia w Polsce, istotna także dla polskich pracodawców.
Kluczowe postanowienie ustawy wiąże się przede wszystkim z wydłużeniem legalnego pobytu obywatela Ukrainy na terytorium Polski do 30 września 2025 r. Bardzo istotne dla stabilnego zatrudnienia ukraińskiego pracownika jest także rozszerzenie przepisów ustawy na małżonkę obywatela Ukrainy czy małoletnie dziecko tego obywatela. Ułatwienie im załatwienia legalnego pobytu usprawnia również działania w kwestiach pracowniczych.
Pracodawca, który powierzy pracę obywatelowi Ukrainy, będzie miał tylko 7 dni (już nie 14 dni, jak wcześniej) na powiadomienie o tym fakcie powiatowy urząd pracy. Pracodawca nie musi ponownie zawiadamiać tego urzędu, gdyby zawarł z tym pracownikiem nową umowę na tych samych warunkach. Taki obowiązek ponownego powiadomienia wiąże się z:
1) zawarciem nowej umowy na zmienionych warunkach;
2) zmianą stanowiska lub rodzaju wykonywanej pracy obywatela Ukrainy;
3) zmianą wymiaru czasu pracy lub obniżeniem wynagrodzenia.
Każdy obywatel Ukrainy, który przybył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa będzie mógł wystąpić o numer PESEL UKR niezwłocznie, brak tu będzie dotychczasowego ograniczenia do 30 dni, które w praktyce i tak nie było stosowane przez urzędy. Obywatel Ukrainy, który wjeżdża do Polski ma pobierane odciski palców- na mocy nowej ustawy ten obowiązek będzie dotyczył także dzieci, które ukończyły 6 lat (a nie jak dotychczas- 12 lat).
Na podstawie nowej ustawy nie będzie już możliwości potwierdzenia tożsamości na podstawie nieważnego dokumentu– konieczne będzie potwierdzanie tożsamości za pomocą ważnego dokumentu podróży. W wypadku gdy dokument podróży utracił ważność, a numer PESEL został nadany na jego podstawie niezbędne będzie potwierdzenie swojej tożsamości w dowolnym organie gminy na podstawie ważnego dokumentu podróży w terminie 60 dni od daty wydania dokumentu podróży. Posiadanie statusu UKR w rejestrze PESEL nie jest obowiązkowe, aby pobyt ukraińskiego obywatela był legalny. Jednak uzyskanie statusu UKR może umożliwić ubieganie się o Kartę pobytu na podstawie nowych, uproszczonych przepisów. Taka Karta pobytu stanie się zezwoleniem na pobyt czasowy, a status UKR w rejestrze PESEL zostanie zamieniony na CUKR.
Jak już wspomniałem na początku, wciąż czekamy na ogłoszenie w „Monitorze Polskim” komunikatu, który określiłby dzień wdrożenia odpowiednich rozwiązań technicznych w sprawie wdrożenia nowej Karty Pobytu. Ale zastanówmy się nad czymś o wiele bardziej konkretnym na tę chwilę – jak właściwie nowe przepisy ułatwią polskiemu pracodawcy zatrudnienie takiego obywatela Ukrainy, który będzie posiadał Kartę pobytu? Jak się okazuje faktycznie procedura biurokratyczna zostanie znacznie uproszczona. Karta pobytu (do warunków jej uzyskania zaraz powrócę) umożliwi legalny pobyt oraz pracę jej właściciela. Zatem pracodawca widząc taki dokument będzie mógł swobodnie zatrudnić obywatela Ukrainy, nie oglądając się na potrzeby wysyłania powiadomień. Zatrudnić, co dodajmy, na czas dłuższy niż ten wyznaczany przez polskiego ustawodawcę w specustawie- obecnie to 30 września 2025 r., a Karta ma być ważna przez okres 3 lat.
Kartę pobytu na nowych warunkach będą mogli otrzymać obywatele Ukrainy, którzy przebywają legalnie terenie Polski i spełniają poniższe warunki:
1) w dniu 4 marca 2024 r. posiadali status UKR;
2) w dniu złożenia wniosku o kartę pobytu posiadali status UKR;
3) posiadali status UKR nieprzerwanie przez 365 dni.
Dużym ułatwieniem dla ubiegających się o Kartę pobytu będzie możliwość zrobienia tego drogą elektroniczną. Obywatel Ukrainy będzie musiał złożyć pod wnioskiem podpis kwalifikowany albo użyć profilu zaufanego. Okres oczekiwania na Kartę nie powinien być dłuższy niż 90 dni.
Kiedy tylko wszystkie przepisy wejdą w życie, nowa ustawa otworzy dla polskiego pracodawcy, który chce legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy, nowe możliwości. Wprowadzenie nowych przepisów związanych z Kartą pobytu zdejmie obowiązek wysyłania powiadomień do urzędu, a pracownik nie będzie musiał uzyskiwać zezwolenia na pracę. Dzięki Karcie pobytu pracodawca zyska też pewność, że zatrudnia pracownika w sposób legalny, bez konieczności dopełniania dodatkowych formalności. Pracodawca będzie mógł ponadto zaoferować dłuższą umowę o pracę, kiedy pojawi się solidny pracownik ze stabilnym nawet na 3 lata zezwoleniem na pobyt, które umożliwia pracę bez konieczności uzyskiwania zezwolenia.
Potrzebujesz pomocy w zatrudnianiu cudzoziemców? Skontaktuj się z nami- zadzwoń – tel. +48 12 307 24 00 lub napisz na adres biuro@paluckiszkutnik.pl.
